Arı Beslemesine uygun şeker şurubu ve kek hazırlanışı

Arı Beslemesine uygun şeker şurubu ve kek hazırlanışı

Bieneninstitut Celle
Dr Werner Ohe, Prof Dr H. Jost Dustmann ve
Niedersächsisches Landesinstitut für Bienenkunde Aşağı Saksonya Enstitüsü Bienenkunde
Herzogin-Eleonore-Allee 5 • 29221 Celle Düşes Eleonore-Allee 5 • 29221 Celle

Bizim buralarda arılardan alınan balın yerine yada arıların yeterince bal yapamaması durumunda arı kolonilerinin kışı geçirmesi için şeker karışımları verilir.Eskiden arıcılar esasen bildiğimiz şekerden üretilmiş su ve bal ilavesi ile hazırlanan kek ve şurup kullanmakta idiler.Son birkaç yıldır arıcılar firmalar tarafından hazır olarak satılmakta olan arı yemleri kullanmaktadır.İki önemli şeker üreticisi biri kuzeyde diğeri güneyde olmak üzere arılar için hazırlanmış hazıryem (surup ve kek) üretmektedir.Avrupanın diğer bölgelerinde üretilmekte olan bazı arı yemleri bizim(Bienen Institute Celle) arılar için öngördüğümüz gerekli kaliteyi sağlamamaktadır.Çoğunda glikoz ve HMF oranı gereğinden yüksek.Bizim bölgemizde yapılan uygulama genellikle arıcılar balın belli miktarını alıp yerine kış beslemesi yaparlar.Kış mevsimi çok uzun da olabilir 95/96 ve 96/97 yıllarında olduğu gibi.Bu durumda yüksek miktarda glikoz ve glikoz yapıtaşlarından (maltoz) oluşan şeker şurubunun kışın kristalize olma tehlikesi mevcuttur, bu ise arılar tarafından tüketilememesi demektir.Ayrıca meşrubat sektörü için üretilen şurupta arılar için uygun değildir buradaki fruktoz sakarozun asit ile invertaz edilmesi sonucu elde edilmektedir.Burada asit hidrolizi sonucu yüksek miktara HMF oluşmaktadır.Depolama esnasında HMF miktarı daha da artmaktadır.Bazı yerlerde bu tür ürünlerin kullanılması sonucu bazı ölümler gerçekleşmiştir.Bir yerde ise Almanya dğil yüzlerce arı kolonisi sönmüştür.
Bazı durumlarda ise içeriği belli olmayan ürünler arıcılara ücretsiz olarak verilmektedir.Arıcılardan bize sıklıkla gelen sorulara istinaden enstitü olarak tavsiyemiz:

Arı yemi(şurubu) için temel şartlar (Bieneninstitute Celle)

Uygun olan şekerler sakaroz (çay şekeri) , glikoz ve fruktoz dur.Bunların haricindeki şekerler mümkünse arı yeminde hiç olmasın yada çok çok az katılsın .Glikoz miktarı çok yüksek olmamalı yoksa petek içinde kristalize olma ve arılar tarafından kullanılamama tehlikesi mevcut.Bu yüzden kanola balı kışın kristalize olduğundan kış yemi olarak uygun değildir.
Maltoz ve benzeri şekerlerden enzim kullanılarak glikoz oranı yemleme sonrası artırılarak üretilen ürünler henüz bu konuda yeterli çalışma bulunmadığından tercih edilmemektedir.

HMF oranı 20 ppm den daha az olmalıdır .HMF arılar için zehirlidir.(Jachimowicz ve El Sherbiny Invert şekerin arı yemi olarak kullanılması ,Apidologie 1975 ,121-143).
LD değeri 150 mg/kg HMF nin civarındadır, bu ürünle beslenen arılarda genç arıların (0-3 günlük) %50 si 20 günü doldurduğunda ölmektedir.HMF fruktozun ısı ve asit ile etkileşiminden oluşmaktadır.Diğer yöntemlern yanında fruktoz şeker endüstrisinde sakarozun asit ile inversiyonu sonucu elde edilmektedir.

Mineral madde oranları mümkün olduğu kadar az olmalıdır ,şurubun sindirimi arılar tarafından kolay olması için.

Su oranı yüksek olmamalı yoksa şurup bozulabilir.

Şurup nötr olmalı hafif asidik olabilir (pH 4-7)


Şeker Şurubu

Eylül ayından itibaren kış yemlemesi olarak sıvı şeker şurubu kullanmak gereklidir.Kek bu ayda arılar için güç zayiatına neden olacaktır.Aynı zamanda açlık durumu içinde sıvı şurub tavsiye edilmektedir.Arıcılar şeker şurubunu çayşekeri ve sudan 1:1 oranında yapmalıdır.
3:2 de olabilir .3:2 oran ile oluşturulan şekerşurubu %60 lık şeker ihtiva emektedir ve arılar tarafından çok iyi kabul görmektedir.Herşeye karşın bu karışım çamurmantarı? oluşumuna fırsat vermemek için hızlı bir şekilde arılara tükettirilmelidir.

Arıcılık literatürlerinde asit ile ısıtılarak oluşturulan şeker-su karışımı şuruplar tavsiye edilmektedir buradaki amaç sakarozun arılar tarafından sindirimi daha kolay olan glikoz ve fruktoza invert etmektir.Isıtmak vede asit katma ile şeker-su şurubundaki HMF oranı yükseltilmektedir bu ise arılar için zehirlidir.Burada asitten tamamen kaçınılmalıdır su ise el değecek kadar ısıtılmalıdır.
Glikoz ,fruktoz ve sakarozdan oluşan şurup karışımı arılar tarafından sadece sakarozdan oluşan şurup karışımından daha iyi tüketilmektedir.Oluşturulan karışımlarda su oranı %27,5 indirgenebilirse bu çok daha iyi olur arılar daha iyi tüketir.
Glikoz da içeren karışımlardan şurup yapımında glikoz oranı çok yüksek olmamalı yoksa burada kristalize olma tehlikesi oluşur kış şartlarında arıların su bulması ve kristalize olan balı tüketmesi zor ayrıyeten fazladan güç harcama demek bu durumda peteklerinde kristalize bal olduğu halde sönen yüzlerce kovan olmuştur.

Arı Keki

Arı kekinden kısaca bahsedeceğiz .Ağustos ortasına kadar olan erken yemleme de kullanılmalıdır.Ana madde pudra şekeri ve su %10 öyleki kek hızlı şekilde sertleşsin.
Keki daha yumuşak tutmak için arıcılar pratikte keke bal katarlar.Piyasada satılan kekler sakaroz ve %10 sudan yapılmaktadır.Bazıları Invertin enzimi katmakta keke üst kısmının yumuşak kalması için .Kek tamamen sertleşmemesi lazım arılar tüketene kadar yoksa arılar zor tüketir belli zaman sonra hiç tüketemez.Bu yüzden kekin bir yüzeyi plastik ile örtülür,arılar yoğun bir şekilde keke ulaşabilmeli.

Arıcılara şunu bastıra bastıra iletmek isteriz ki tanımadıkları ürünleri kullanırken muhakkak ürün içeriğini açıklayıcı bilgileri içeren belgeleri talep etsinlerki ürünün içeriğinin arıya zarar verip vermeyeceğini arı yemi olarak kullanılabilirliğini görsünler.

çevirinin orjinali:
http://cdl.niedersachsen.de/blob/images/C2995063_L20.pdf